یکی از دشواری هایی که تاجران و افراد مشغول واردات، با آن مواجه می شوند، مسئله تخصیص ارز وارداتی است و در ایران، تخصیص ارز به راحتی صورت نمی‌گیرد و نیاز به طی کردن مراحل مختلفی دارد.
تخصیص ارز وارداتی به معنای تأمین ارز مورد نیاز برای پرداخت هزینه‌های واردات کالا و خدمات است. در ایران، بانک مرکزی مسئول تخصیص ارز وارداتی است و برای دریافت این ارز، باید ابتدا مجوز واردات از سازمان‌های مربوطه را دریافت کرده و سپس با ارائه مدارک لازم به بانک مرکزی درخواست تخصیص ارز را ارسال کرد.
بانک مرکزی پس از بررسی و تأیید مدارک، مبلغ مورد نیاز برای پرداخت هزینه‌های واردات را به حساب صادر کننده انتقال می‌دهد همچنین شرایط و قوانین مربوط به تخصیص ارز وارداتی در ایران به صورت دقیق تعریف شده است و جزئیات آن در سایت بانک مرکزی قابل دسترسی است.
در این مقاله قصد داریم با مفهوم تخصیص ارز وارداتی و مراحل آن آشنا شویم و نحوه دریافت آن را نیز بررسی کنیم.
تخصیص ارز چیست؟
تخصیص ارز به معنای تعیین و تخصیص دادن ارزهای خارجی به مقاصد مختلف است، مانند واردات کالا، پرداخت بدهی‌های خارجی، سرمایه‌گذاری در خارج و … تخصیص ارز معمولاً توسط بانک‌های مرکزی یا دولت‌ها صورت می‌گیرد و هدف آن کنترل نرخ ارز و استفاده بهینه از منابع ارزی کشور است.
تخصیص ارز وارداتی به معنی تخصیص یک مقدار خاص از واحد پول به یک فرد، شرکت، سازمان یا کشور است. این عمل برای تأمین نیازهای مالی و تجاری افراد و سازمان‌ها صورت می‌گیرد. به عنوان مثال، یک شرکت برای خرید کالاها و خدمات از کشور دیگری، ارز آن کشور را تخصیص می دهد همچنین، افراد برای سفر به کشورهای دیگر نیز، ارز آن کشور را تخصیص می دهند.
ارز آزاد چیست؟
هدف از نرخ ارز آزاد، تعیین نرخ خرید و فروش ارز در بازار غیررسمی و غیردولتی است. این بازار به دلیل انجام بیشتر مبادلات مردم و دسترسی آسان برای همه، نرخ ارز آن بیشترین تأثیر و قبولیت عمومی را دارد و معاملات عمده‌ای براساس آن صورت می‌گیرد.
به طور کلی، ارز آزاد یعنی آزادی تجاری ارز است که به معنای این است که هر فرد و شرکتی می‌تواند به صورت آزاد ارز خود را به دلار، یورو، پوند و… تبدیل کند و از آن برای خرید کالا و خدمات در داخل و خارج از کشور استفاده کند. در سیستم ارز آزاد، نرخ ارز به صورت خودکار توسط بازار تعیین می‌شود و دولت دخالتی در تعیین نرخ ارز ندارد. این سیستم باعث شفافیت و عدم تحریف در بازار ارز می‌شود و همچنین امکان دسترسی به ارز برای تجارت و سرمایه‌گذاری را بهبود می‌بخشد و در بسیاری از کشورها، سیستم ارز آزاد به عنوان یک سیستم اقتصاد باز و رقابتی شناخته شده است.
ارز دولتی چیست ؟
ارز دولتی یا ارز رسمی، ارزی است که توسط دولت یا بانک مرکزی یک کشور به عنوان واحد پول ملی تعیین و صادر شده است و برای تأمین نیازهای مالی و تجاری کشور استفاده می‌شود.
این نوع ارز معمولاً به عنوان ارز رسمی یا واحد پول رسمی کشور مورد استفاده قرار می گیرد و دارای قدرت قانونی برای پرداخت های داخلی و خارجی است همچنین در بیشتر موارد ارز دولتی، نوعی ارز ثابت است که با ارزش ارز دیگر تعویض نمی‌شود به عنوان مثال، دلار آمریکا به عنوان ارز دولتی آمریکا شناخته می‌شود و در بعضی از کشورها، تجارت و صادرات و واردات فقط با استفاده از ارز دولتی مجاز است.
ارز مبادله ای چیست و بر چه مبنایی تعریف می شود؟
ارز مبادله‌ای یک نوع ارز است که ارزش آن بر اساس نرخ تبادل با سایر ارزها تعیین می‌شود. به عبارت دیگر، ارز مبادله‌ای بر اساس نیاز و تقاضای بازار و نرخ تبادل با سایر ارزها قیمت‌گذاری می‌شود. به عنوان مثال، دلار آمریکا، یورو و ین ژاپن از جمله ارزهای مبادله‌ای هستند که قابل تبدیل به سایر ارزها هستند و همچنین یورو به عنوان ارز مبادله‌ای بین کشورهای اروپایی شناخته می‌شود و نرخ آن در بازار ارز بر اساس عرضه و تقاضا تعیین می‌شود.
به عبارت دیگر، ارز مبادله‌ای به معنی ارزی است که برای تجارت و تبادل با کشورهای دیگر استفاده می‌شود و قابلیت تعویض با ارز دیگر را دارد. این ارزها معمولاً بر اساس نرخ ارز تعیین شده در بازار بین‌المللی تعریف می‌شوند و مقدار آنها در بازار ارز به شکل پویا تغییر می‌کند.
نحوه تخصیص ارز برای واردات کالاهای مختلف
تخصیص ارز وارداتی برای کالاهای مختلف، معمولاً توسط دولت یا بانک مرکزی یا سازمان‌های مربوطه صورت می‌گیرد. این تخصیص ارز بر اساس اولویت‌های مختلف و نیازهای کشور انجام می شود. به عنوان مثال، دولت ممکن است تصمیم بگیرد که ارز را برای واردات کالاهای ضروری مانند داروها، غذا، وسایل پزشکی و سوخت تخصیص دهد همچنین، بانک‌ها و سازمان‌های مربوطه نظارت دارند که چگونه ارز به شرکت‌ها و فروشندگان تخصیص داده شود تا به بهینه‌ترین شکل استفاده شود.
تخصیص ارز برای واردات کالاهای مختلف در هر کشور به دو روش اصلی انجام می‌شود:
1.سیستم نرخ ارز ثابت: در این سیستم، دولت یا بانک مرکزی قیمت یک ارز را به صورت ثابت تعیین می‌کند و بازار ارز تحت کنترل دولت قرار دارد. در این سیستم، تخصیص ارز وارداتی برای کالاهای مختلف به صورت مستقیم توسط دولت یا بانک مرکزی انجام می‌شود.
2.سیستم نرخ ارز شناور: در این سیستم، نرخ ارز براساس عرضه و تقاضا در بازار تعیین می‌شود و دولت یا بانک مرکزی دخالت کمتری در بازار ارز دارد. در این سیستم، تخصیص ارز برای واردات کالاهای مختلف به صورت مستقیم توسط دولت یا بانک مرکزی صورت نمی‌گیرد و شرکت‌ها و موسسات خصوصی برای واردات کالاهای خود از بازار ارز استفاده می‌کنند.
در هر دو سیستم، دولت یا بانک مرکزی برای کالاهای مشخصی مثل داروها، مواد غذایی اساسی و محصولات صادراتی، نرخ ارز را به صورت متفاوتی نسبت به نرخ عمومی تعیین می کنند و تخصیص ارز برای این کالاها را در اولویت بالاتری قرار می دهند.
گروه بازرگانی ملل تجارت یکی از بهترین شرکت های ارائه دهنده خدمات در زمینه صادرات کالا ، واردات کالا ، ترخیص کالا و تمامی امور بازرگانی می باشد، در صورتی که نیاز به مشاوره و خدمات ما دارید می توانید با کارشناسان ما تماس بگیرید.
اولویت بندی کالاها برای تخصیص ارز دولتی
اول، برای تأمین نیازهای اساسی کشور مانند مواد خوراکی، دارو، مواد اولیه صنایع، قطعات خودرو و … که در صورت عدم تأمین آنها، زندگی و سلامتی مردم به خطر می‌افتد. دوم، برای تأمین نیازهای غیرضروری کشور مانند لوازم خانگی، لوازم الکترونیکی، خودرو، لوازم شخصی و … که در صورت عدم تأمین آنها، زندگی مردم تحت تأثیر قرار نمی‌گیرد.
بنابراین، در اولویت اول باید کالاهایی که برای تأمین نیازهای اساسی مردم ضروری هستند، قرار گیرند و در اولویت دوم، کالاهایی که برای تأمین نیازهای غیرضروری مردم مورد نیاز هستند، قرار داده شوند.
همچنین، در تخصیص ارز وارداتی باید به مواردی مانند تأمین نیازهای صادراتی کشور، تأمین نیازهای پروژه‌های ملی و تأمین نیازهای ارتش و نیروهای مسلح نیز توجه شود. به علاوه، باید در نظر داشت که تخصیص ارز دولتی باید به‌گونه‌ای باشد که باعث افزایش تولید داخلی و اشتغال‌زایی در کشور شود و از روند تورم نیز پیشگیری کند.
نحوه تخصیص ارز دولتی چگونه است؟
روش های تخصیص ارز دولتی به کالا های وارداتی به شرح زیر است:
ارز نیمایی
در سامانه نیما، صادرکنندگان و واردکنندگان از طریق یک پلتفرم مجازی به خرید و فروش کالاها می‌پردازند. این نوع ارز فقط به کالاهای مجاز تخصیص داده شده است و تنها به وسیله این سامانه قابل تهیه است.
ارز بانکی
ارز بانکی به معنای ارزی است که توسط بانک‌ها و مؤسسات مالی استفاده می‌شود. این نوع ارزها عموماً به عنوان ارز رسمی یک کشور استفاده می‌شوند و در تجارت بین المللی، تبادلات مالی و سرمایه گذاری‌های بین المللی مورد استفاده قرار می گیرند و برای تأمین نیازهای اساسی کشور، ارز دولتی به صورت مستقیم یا غیرمستقیم به واردکنندگان کالاها تخصیص داده می‌شود. همچنین، برای کالاهای اساسی، امکان تهیه ارز دولتی از طریق بانکی نیز وجود دارد.
ارز اشخاص
ارزی است که افراد حقیقی و حقوقی خارج از کشور، برای واردات کالاها به ایران استفاده می‌کنند. این ارزها از طریق بانک‌های مربوطه خریداری می‌شوند و به صورت مستقیم به واردکنندگان کالاها تخصیص داده می‌شود. در واقع، این ارزها برای تأمین نیازهای شخصی و تجاری افراد به کار می‌روند و نه برای تأمین نیازهای اساسی کشور.
بعضی از واردکنندگان کالاها، به دلیل عدم تأمین ارز دولتی یا عدم تأیید پروانه واردات، از ارز اشخاص استفاده می‌کنند. البته باید توجه داشت که استفاده غیرمجاز از ارز اشخاص ممکن است باعث بروز مشکلات قانونی برای فرد باشد
بنابراین، استفاده از ارز اشخاص باید در حد مجاز و با رعایت قوانین و مقررات مربوطه انجام شود. همچنین، باید به این نکته توجه کرد که استفاده از ارز اشخاص، تأثیری در تورم و روند اقتصادی کشور دارد و باید با دقت و محاسبه شده صورت گیرد.
همچنین، در روش واردات در برابر صادرات خود، فرد صادرکننده ارز به دست آمده از صادرات خود را برای واردات خودش استفاده می‌کند و در روش واردات در برابر صادرات دیگران نیز، وارد کننده از ارزی که از صادر کننده دیگری خریداری کرده است برای تأمین ارز مورد نیاز خود استفاده می‌کند.
در نهایت، در تخصیص ارز وارداتی، باید به افزایش تولید داخلی و اشتغال‌زایی در کشور توجه شود و همچنین از روند تورم نیز پیشگیری شود. به علاوه، نظارت و کنترل بر روی واردات کالاها باید به منظور تضمین صحت و سلامت کالاهای وارد شده و همچنین تأمین نیازهای کشور انجام شود.
مراحل تخصیص ارز وارداتی
برای اختصاص ارز به کالاهای وارداتی ابتدا باید مجوز ورود به کشور از صاحب یا واردکننده کالا گرفته شود و برای کسب مجوز تجارت کالا باید به سازمان صنعت، معدن و تجارت مراجعه کنید همچنین برای اخذ مجوز، ثبت نام در سامانه ثبت الزامی است تا سازمان های مربوطه بتوانند مجوز واردات کالا را از واردکننده دریافت کنند. بانک عامل در واقع واسطه بین بانک مرکزی و واردکننده است و صاحب کالا جز در موارد خاص نمی تواند مستقیماً با بانک مرکزی ارتباط برقرار کند.
پس از انتخاب نماینده بانک و ثبت نام در سامانه ثبت سفارش، باید شماره ثبت سفارش یا مجوز ورود کالا را در اختیار نماینده بانک قرار دهید و بانک عامل با فرستادن شماره مجوز به بانک مرکزی، شما را در صف تخصیص ارز بانک مرکزی قرار خواهد داد.
همچنین بانک مرکزی مجوز توزیع ارز برای واردات شما را به ترتیب اولویت صادر می کند. وضعیت تخصیص ارز وارداتی بانک مرکزی نشان می دهد که چه میزان ارز برای خرید کالا، از کشور خارج شده است.
بررسی تخصیص ارز دولتی
سازمان توسعه صادرات و واردات و همچنین سازمان صنعت، معدن و تجارت اولویت‌های کالاهای وارداتی را بر اساس نیازهای سیاستی و اولویت‌های مربوطه کشور تنظیم می‌کنند. اکنون و در حال حاضر، تنها کالاهای گروه اول و کالاهای اساسی با شرایط ویژه ارز دولتی دریافت می کنند و این ارز از طریق صرافی مصوب بانک ها یا خود بانک ها عرضه می شود.
براساس بخشنامه جدید بانک مرکزی، تخصیص نقدی حداقل بین 30 روز تا 60 روز داده شده است که با توجه به نوسانات بالای ارز، نگرانی واردکنندگان را افزایش داده است. در این مدت (30 روز) واردکننده باید به خرید خود ادامه داده و سفارش را ثبت کند. در غیر این صورت تخصیص ارز وارداتی به او تعلق نمی گیرد و باید در دور بعد دوباره این کار را انجام دهد.
در برخی موارد واردکننده به دلیل عدم اعتماد به خریدار یا اینکه قصد دارد بخشی از وجه را در زمان دیگری پرداخت کند، از پرداخت کل مبلغ خودداری می کند. در این صورت واردکننده باید 30 روز خرید را نادیده بگیرد، که همین موضوع می تواند در تخصیص ارز وارداتی مشکل ایجاد کند.
تعریف و مفهوم تخصیص ارز وارداتی
تخصیص ارز وارداتی اقدامی است که توسط دستگاه های دولتی برای ارائه خدمات به واردکنندگان انجام می شود و این اقدامات برای سهولت در واردات کالا برای تجار انجام می شود همچنین تخصیص ارز وارداتی بستر مناسبی را برای تجار داخلی به وجود می آورد تا روند واردات کالا به کشور را سریعتر و مناسب تر انجام دهند و با توجه به تخصیص ارز دولتی، تجار می توانند هزینه ها و سرمایه اولیه را برای واردات کالا کاهش دهند.
با توجه به اینکه افزایش قیمت ها و نوسانات ثابت ارز ریسک معاملات بین المللی را افزایش می دهد، افراد کمتری به دنبال معاملاتی مانند واردات کالا از کشورهای دیگر به دلیل افزایش نرخ ارز برای خرید کالاهای وارداتی هستند. در نتیجه، عرضه ارز وارداتی توسط دولت می‌تواند باعث تشویق و ترغیب بازرگانان به انجام عملیات بین‌المللی در بخش واردات شود.
اما آگاهی از نحوه تخصیص ارز وارداتی قبل از انجام هر معامله و همچنین اطلاع از کالاهای تامین کننده ارز وارداتی، کارآفرینان را در تسریع روند پذیرش ارز وارداتی یاری می کند. بنابراین بسیار مهم است تا افرادی که با تجارت سر و کار دارند، با این اصول آشنا باشند.
راه‌های تهیه ارز وارداتی
راه های مختلفی برای دریافت ارز وجود دارد و از آنجایی که این مرحله یکی از مهم ترین مراحل در زمینه واردات کالا است، واردکننده کالا باید با فروشنده کالا در مورد نحوه پرداخت و نوع ارز توافق کند. از این رو مهم ترین گام، چگونگی دریافت ارز وارداتی است.
تخصیص ارز وارداتی نقش بسزایی در کاهش هزینه اولیه واردات دارد و دولت، ارز وارداتی را به برخی از کالاهای ضروری جامعه تخصیص داده است که همواره نیازمند واردات هستند. این تصمیم باعث فراهم شدن بستر مناسبی برای واردات کالا در کشور شده است و تجار می‌توانند با استفاده از این نوع ارزها، هزینه‌ها و سرمایه‌های خود را کاهش داده و به سود بیشتری دست یابند.
راه و روش‌های متداول برای تامین ارز وارداتی شامل مراجعه به سامانه آنلاین نیما و ثبت درخواست دریافت ارز وارداتی یا مراجعه به صرافی‌ها است. سامانه نیما فرآیند تامین ارز را برای افراد آسان‌تر کرده است، به طوری که آنها می‌توانند بدون نیاز به حضور در سازمان‌های مختلف، درخواست تهیه و تامین ارز وارداتی خود را ثبت کنند.
آشنایی با نحوه تخصیص ارز وارداتی
تخصیص ارز وارداتی یک فرآیند نسبتا پیچیده است که شامل چندین مرحله مختلف است. در این فرآیند، شخص یا شرکتی که قصد واردات کالا را دارد، باید ابتدا سفارش خود را به شرکت حمل و نقل یا تأمین کننده کالا اعلام کند. سپس، شرکت حمل و نقل یا تأمین کننده کالا باید سفارش را در سامانه تخصیص ارز ثبت کند.
در مرحله بعدی، بانک مرکزی باید مستندات مورد نیاز را بررسی کند تا اطمینان حاصل شود که واردات صحیح و قانونی است. پس از تأیید صحت مستندات، بانک مرکزی باید ارز مورد نیاز برای واردات را به حساب شخص یا شرکت مربوطه تخصیص دهد.
پس از تخصیص ارز وارداتی، شخص یا شرکت مربوطه باید مبلغ کالا را به حساب فروشنده در کشور مبدأ پرداخت کند. سپس، کالا باید به کشور مورد نظر وارد شود و شخص یا شرکت مربوطه باید واردات خود را در سامانه ثبت کند تا بانک مرکزی بتواند مبلغ ارز تخصیص داده شده را تأیید کند.
به طور کلی، تخصیص ارز وارداتی یک فرآیند پیچیده است که نیاز به دقت و دانش فنی دارد. برای انجام این فرآیند، شخص یا شرکت مربوطه باید با قوانین و مقررات مربوط به واردات آشنا باشد و با مستندات مورد نیاز برای تخصیص ارز آشنایی داشته باشد.
گروه بازرگانی ملل تجارت یکی از بهترین شرکت های ارائه دهنده خدمات در زمینه صادرات کالا ، واردات کالا ، ترخیص کالا و تمامی امور بازرگانی می باشد، در صورتی که نیاز به مشاوره و خدمات ما دارید می توانید با کارشناسان ما تماس بگیرید.
نحوه دریافت ارز وارداتی
برای دریافت و تخصیص ارز وارداتی، شخص یا شرکت مربوطه باید به بانک مرکزی مراجعه کند و مستندات مورد نیاز را ارائه کند. این مستندات شامل فاکتور پرداخت، اظهارنامه واردات، مجوز واردات و سایر مستندات قانونی مربوط به واردات است.
پس از بررسی مستندات توسط بانک مرکزی و تأیید صحت آنها، مبلغ ارز مورد نیاز برای واردات، به حساب شخص یا شرکت مربوطه تخصیص داده می‌شود. این مبلغ به صورت الکترونیکی به حساب شخص یا شرکت منتقل می‌شود و می‌تواند به عنوان پرداخت برای فروشنده در کشور مبدأ استفاده شود.
پس از واردات کالا و ثبت آن در سامانه، بانک مرکزی باید مبلغ ارز تخصیص داده شده را تأیید کند و به حساب شخص یا شرکت مربوطه واریز کند. این مبلغ می‌تواند به عنوان سود آوری برای شخص یا شرکت باشد یا برای پرداخت هزینه‌های دیگر مورد استفاده قرار گیرد.
در کل، دریافت ارز وارداتی نیاز به ارائه مستندات قانونی و صحیح دارد و باید با قوانین و مقررات مربوط به واردات آشنا باشید. همچنین، باید به دقت فرآیند تخصیص ارز وارداتی را دنبال کرده و از اشتباهات احتمالی جلوگیری کنید.
آشنایی کلی با تخصیص ارز بانکی
تخصیص ارز بانکی به معنای تخصیص ارز به افراد یا شرکت‌ها توسط بانک‌ها است. این عمل به منظور تأمین نیازهای ارزی افراد یا شرکت‌ها برای انجام تجارت، سفر، تحصیل یا سایر فعالیت‌های مالی صورت می‌گیرد. بانک‌ها معمولاً با در نظر گرفتن مقررات و قوانین مالیاتی و ارزش‌های رسمی کشور، اقدام به تخصیص ارز به مشتریان خود می‌کنند و در بسیاری از کشورها، تخصیص ارز بانکی تحت نظارت و کنترل دولت و بانک مرکزی است و با هدف حفظ پایداری نظام پولی و کنترل صادارات و واردات صورت می‌گیرد.
در کل، تخصیص ارز وارداتی و بانکی یک فرآیند حیاتی برای واردات کالا و خدمات است که نیاز به رعایت قوانین و مقررات دارد.
نحوه پرداخت ارز به وارد کنندگان
قبلاً، واردکنندگان کالا می‌توانستند به صورت مستقیم با فروشندگان در کشورهای دیگر ارتباط برقرار کرده و ارز مورد نیاز را به صورت حواله دریافت کنند و به تخصیص ارز وارداتی نیازی نداشتند. اما با تشدید تحریم‌ها و کمبود ارز در کشور، فرآیند تخصیص ارز وارداتی و خدمات، به شکل رسمی و قانونی برای واردکنندگان الزامی شده است. در این روش، واردکننده باید مجوز واردات کالای مورد نظر را از وزارت صنعت و معدن دریافت کرده و سپس با اخذ مجوز، به بانک مرکزی مراجعه کند تا مستندات قانونی را ارائه داده و به ازای مقدار کالای خود، ارز دولتی دریافت کند. پس از واردات کالا، بانک مرکزی مبلغ ارز تخصیص داده شده را به حساب واردکننده واریز می‌کند و فرآیند تخصیص ارز وارداتی یک فرآیند قانونی و ضروری برای واردات کالا و خدمات به کشور است.
به طور کلی، پرداخت ارز به وارد کنندگان، از طریق معاملات بانکی، انتقال الکترونیکی، چک، اسناد تضمین و یا سایر روش‌های پرداخت مشابه صورت می گیرد همچنین، در برخی موارد ممکن است از طریق پلتفرم‌های پرداخت آنلاین و رمزارزها نیز پرداخت ارز به وارد کنندگان انجام شود. در هر صورت، روش پرداخت ارز به وارد کنندگان بستگی به توافقات قبلی و شرایط قانونی و مالی دارد.
مشکلات موجود در تخصیص ارز
کمبود ارز: کمبود ارز در کشور، باعث شده که واردکنندگان با مشکلاتی در تخصیص ارز وارداتی برای واردات کالا و خدمات مواجه شوند. بسیاری از واردکنندگان به دلیل کمبود ارز، نمی‌توانند به مقدار کافی ارز تخصیص دهند و به همین دلیل، واردات کالا و خدمات آنها متوقف می‌شود.
تاخیر در تخصیص ارز: برخی از واردکنندگان، به دلیل تاخیر در تخصیص ارز وارداتی، نمی‌توانند به موقع کالای خود را وارد کنند. این تاخیر ممکن است به دلیل اخذ مجوز واردات، تأخیر در ارائه مستندات قانونی و یا عدم تخصیص ارز کافی باشد.
پیچیدگی فرآیند تخصیص ارز: فرآیند تخصیص ارز وارداتی برای واردات کالا و خدمات، پیچیده و زمان‌بر است. واردکنندگان باید ابتدا مجوز واردات را اخذ کنند، سپس با ارائه مستندات قانونی به بانک مرکزی مراجعه کنند و در نهایت منتظر واریز ارز تخصیص داده شده به حساب خود باشند.
توقف کالاهای گمرکی: طولانی شدن زمان انتظار برای تخصیص ارز وارداتی از عوامل مهم توقف کالاهای وارداتی است که واردات کالا برای وارد کننده را بسیار سخت و طولانی می کند.
تغییرات ارز: یکی دیگر از مشکلات واردکنندگان، نوسانات ارزی در کشور است. به دلیل اینکه هیچکس نمی تواند پیش بینی دقیقی از آینده ارز کشور بدهد، بسیاری از واردکنندگان هرگز سراغ واردات کالا و تخصیص ارز نمی روند و اغلب سرمایه آنها برای سرمایه گذاری تغییر می کند و تبدیل به ماشین ، طلا و غیره می شود.
ارز نیمایی چیست و چه کاربردی دارد؟
مهمترین هدف سامانه ارز نیمایی شفاف سازی خرید و فروش ارز در بستر معاملات است. این پلتفرم معاملاتی، زیرمجموعه سازمان بورس و اوراق بهادار است و توانسته تا حدی خرید و فروش ارز غیررسمی را متوقف کند. این سامانه قادر است عرضه و تقاضا را در دو سوی واردات و صادرات با یکدیگر ترکیب کند تا خریداران و فروشندگان واقعی بتوانند در فضایی مناسب به معامله ارز بپردازند همچنین این سامانه توانسته به تثبیت نرخ ارز در بازار کمک کند و با توجه به جدید بودن این سامانه، امید است با همت و یاری مسئولان، راه طولانی رسیدن به اهداف آن در آینده، به درستی طی شود.
معرفی سامانه نیما
کلمه نیما مخفف (نظام یکپارچه معاملات ارزی)، یک سامانه معاملات ارزی است که توسط بانک مرکزی راه اندازی شده و در حال حاضر به صورت رسمی فعالیت می کند. این سامانه بستری امن برای تجار فراهم می کند تا ارز مورد نیاز خود را برای صادرات و واردات تأمین کنند. همچنین ارز نیمایی در این سامانه به قیمت معینی عرضه می شود که بالاتر از قیمت پول دولتی و کمتر از نرخ آزاد است.
به طور کلی، سامانه نیما یکی از سایت های تحت مالکیت بانک مرکزی است که هدف اصلی آن نظارت، مدیریت و تنظیم ارزهای مربوط به صادرات و واردات است و با استفاده از آن، تمامی فعالیت های ارزی مرتبط با صادرات و واردات، به صورت آسان و شفاف انجام می‌شود.
مراحل تامین ارز در سامانه نیما
مراحل تامین ارز در سامانه نیما به شرح زیر است:
- ثبت سفارش واردکننده در سامانه نیما
- مراجعه به بانک عامل برای درخواست و دریافت ارز
- درخواست گواهی ثبت آماری از بانک
- قرار دادن وثیقه و گرفتن تعهد ارزشمند از تاجر توسط بانک
- ثبت درخواست خرید ارز از تاجر
- ارائه فروش ارز از صرافی
- انتخاب یکی از پیشنهادات فروش صرافی‌ها از طرف وارد کننده
- واریز پول به صورت ریال به حساب صرافی
- واریز ارز از سمت صرافی به حساب فروشنده خارجی
- ثبت پرداخت از طرف بانک
- ارائه اسناد حمل به بانک از طرف تاجر
- ثبت اسناد حمل توسط بانک
- ثبت مدارک مرتبط با تامین ارز توسط بانک
- ترخیص کالا از گمرک به وسیله تاجر
- رفع تعهدات و دریافت تضمین از وارد کننده کالا
اهمیت تخصیص ارز وارداتی برای بازرگانان
تخصیص ارز وارداتی برای بازرگانان اهمیت بسیاری دارد، زیرا این موضوع تأثیر مستقیم بر فعالیت‌های تجاری آنها دارد. بازرگانان نیاز به ارز خارجی برای پرداخت هزینه‌های وارداتی دارند، از جمله خرید کالا و مواد اولیه، پرداخت حقوق و مزایای کارگران خارجی، پرداخت هزینه‌های حمل و نقل بین‌المللی و سایر هزینه‌های مربوط به فعالیت‌های تجاری.
همچنین، تخصیص به موقع و سر وقت ارز بسیار حائز اهمیت بوده، زیرا در صورت عدم تخصیص ارز وارداتی به موقع، واردکننده قادر به پرداخت هزینه‌های خرید کالا و خدمات نخواهد بود و این می‌تواند منجر به توقف فعالیت‌های تجاری و تأخیر در تحویل کالا به مشتریان شود. همچنین، تخصیص ارز وارداتی به موقع، باعث کاهش هزینه‌های ارزی و کاهش ریسک ارزی برای واردکننده می‌شود. از این رو تخصیص به موقع ارز، مسئله مهمی برای تسهیل فرآیند تجارت واردات است.
به طور کلی، تأمین ارز برای بازرگانان به منظور واردات کالا و خدمات ضروری است تا بتوانند فعالیت‌های تجاری خود را به صورت مستمر ادامه دهند. علاوه بر این، تأمین ارز مناسب به بازرگانان کمک می‌کند تا قادر باشند رقابت پذیر بوده و قابلیت رشد و گسترش را داشته باشند.
انواع ارز برای واردات
انواع ارز برای واردات و ترخیص کالا به شرح زیر است:
دلار آزاد
دلار آزاد به معنای دلاری است که به صورت نقدی و بدون هیچگونه محدودیت یا محدودیت تجاری در بازار عرضه و تقاضا قرار دارد. این دلارها معمولاً برای تجارت و سرمایه گذاری استفاده می شوند و قابل خرید و فروش در بازار ارز هستند همچنین از دلار آزاد به صورت ارز و یا ریال، برای معامله های نقدی میان خریدار و فروشنده استفاده می شود.
دلار حواله
دلار حواله به معنای دلاری است که از طریق یک سرویس حواله گیرنده به صورت الکترونیکی یا نقدی در خارج از کشور در اختیار می‌گیرد. این نوع دلارها برای انتقال پول به خارج از کشور، پرداخت‌های بین‌المللی و گیرنده‌های خاص در خارج از کشور استفاده می‌شود.
دلار سنا
هدف ما در این نوع ارز، تعیین نرخ هایی است که در سامانه سنا وجود دارد. این نرخ ها به طور کامل محاسبه شده و قیمت آنها توسط سامانه مشخص و اعلام می شود. برای ثبت این نرخ ها، باید آنها را به صورت میانگین یا متوسط در معاملات ثبت کرد و این عملیات باید توسط صرافی هایی صورت گیرد که از سوی بانک مرکزی مجاز به فعالیت هستند. با توجه به نظارت بانک مرکزی، سامانه سنا قادر است قیمت ها را به دقت مشخص کند.
دلار مبادله ای
در اینجا و درباره دلار مبادله‌ای، به مفهومی اشاره داریم، که نرخ‌های آن در مرکز مبادلات ارزی اعلام می‌شود. این نرخ‌ها روزانه اعلام شده و به عنوان نرخ رسمی یا دولتی ارز شناخته می‌شوند. مبادلات ارزی تحت نظارت بانک مرکزی قرار دارند و باید تقاضا و عرضه را بین بازرگانان تنظیم کند و تعادل را حفظ کند همینطور ساماندهی و تعادل عرضه و تقاضای مبادلات ارز نیز باید زیر نظر شبکه بین المللی بانکی کشور صورت گیرد.
کد ساتا چیست؟
کد ساتا کدی است که نشان دهنده پذیرش مبدأ ارز کالای وارداتی توسط بانک مرکزی است و وجود آن یکی از مهم ترین موارد برای تنظیم اظهارنامه گمرکی و طی مراحل ترخیص گمرکی است. تقاضا و دریافت کد بانک مرکزی جهت ترخیص کالا از طریق فرآیند تعیین و اظهار مبدا ارز در درگاه معاملاتی سامانه جامع تجارت ایران انجام می شود.
به طور کلی، کد ساتا، یک کد 14 رقمی است که به بازرگانان اجازه می دهد اظهارنامه گمرکی تهیه کنند و پس از دریافت این کد ، بانک مرکزی آن را به واردکنندگان کالا و سفارش های ثبت شده آنها، تخصیص می دهد.
تفاوت تخصیص ارز در ایران و تامین ارز
در زمینه ارز بین‌المللی، دو مفهوم اساسی وجود دارد که باید درک شوند: تخصیص ارز و تامین ارز.
تخصیص ارز: تخصیص ارز شامل تعیین و تخصیص عمدی مقدار معینی از ارز خارجی برای استفاده‌های خاص است. در این روند، نهادهای دولتی یا سازمان‌های مرتبط تصمیمات استراتژیک را درباره استفاده از ارز برای هدف‌های خاص مشخص می‌کنند. این هدف‌ها شامل واردات کالاهای ضروری، پرداخت بدهی‌های خارجی یا حمایت از صنعت داخلی می باشد. تخصیص ارز وارداتی یک فرآیند مهم است که نیازها و اولویت های اقتصادی یک کشور را در نظر می گیرد.
تامین ارز: صدور ارز برای یک کشور با تامین منابع مالی و اقتصادی آن کشور مرتبط است. در آن شرایط، نهادهای دولتی و نهادهای مرتبط در تلاش هستند تا از وجود منابع ارزی کافی برای رفع نیازهای مختلف ملی اطمینان حاصل کنند. این منابع را می توان از راه های مختلفی از جمله صادرات کالا و خدمات، جذب سرمایه گذاری خارجی، ارائه وام بین المللی و یا هر منبع دیگری از خارج از مرزهای کشور به دست آورد.
مدت زمان لازم برای دریافت یا تخصیص ارز وارداتی چقدر است؟
بانک مرکزی اخیراً بخشنامه جدیدی را منتشر کرده است که طبق آن، تخصیص ارز حداقل ۳۰ روز و حداکثر ۶۰ روز طول می‌کشد. این تصمیم به دلیل نوسانات بالای ارز به واردکنندگان نگرانی زیادی وارد کرده است. در این مدت ۳۰ روزه، واردکننده‌ها موظف هستند سفارش خود را ثبت کرده و خرید خود را انجام دهند.
به طور کلی، مدت زمان لازم برای تخصیص ارز وارداتی ممکن است متغیر باشد و به عوامل مختلفی مانند سیاست های دولتی، نوع کالا یا خدمات وارداتی، روندهای بانکی و … بستگی دارد. اما در کل، این فرآیند ممکن است چند روز تا چند هفته طول بکشد.
سوالات متداول درباره تخصیص ارز وارداتی
زیرا کشورها نیاز دارند تا منابع مالی خود را بهینه‌سازی کنند و از منابع خود برای تأمین نیازهای اساسی مانند مواد غذایی، داروها، قطعات خودرو و سوخت استفاده کنند.
تخصیص ارز وارداتی عموماً توسط بانک مرکزی یا سایر سازمان‌های دولتی صورت می‌گیرد. در بسیاری از کشورها، شرکت‌های واردکننده باید درخواست خود را به سازمان‌های مربوطه ارائه داده و پس از بررسی، اجازه واردات در صورت لزوم صادر می‌شود.
معیارهای تخصیص ارز وارداتی شامل نوع کالا یا خدمات، مقدار ارز موجود در کشور، نیازهای اساسی کشور، اولویت‌های صنعتی و تولیدی و همچنین سیاست‌های دولت در زمینه تنظیم بازار ارز است.
تخصیص ارز وارداتی بستگی به نوع کالا یا خدمات، نقش آن در اقتصاد کشور و تأمین نیازهای اساسی جامعه ، نقش صادرات آن در تامین منابع ارزی و همچنین سياست‌های دولت در زمینه تنظيم بازار ارز دارد.
تصمیم در مورد اینکه کدام کالا یا خدمات باید با ارز وارداتی تأمین شود، بر اساس سیاست‌ها و مقررات دولت و نهادهای مربوطه اتخاذ می‌شود. این سیاست‌ها معمولاً بر اساس نیازهای کشور، تأثیرات اقتصادی و اجتماعی، استراتژی‌های صادرات و واردات، وضعیت بازار و سایر عوامل تعیین می‌شود. به عنوان مثال، دولت ممکن است تصمیم بگیرد کالاهای ضروری مانند داروها یا مواد غذایی با ارز وارداتی تأمین شوند تا نظارت بر قیمت‌ها و دسترسی عموم به آنها حفظ شود.
سخن پایانی
اکنون دریافتیم که تخصیص ارز وارداتی یک موضوع مهم است که در اقتصاد کشورها تأثیرگذار است. این موضوع به تخصیص منابع مالی برای واردات کالاها و خدمات خارجی اشاره دارد.
تخصیص ارز دولتی به صورت مستقیم توسط دولت یا بانک مرکزی انجام می‌شود و این نوع تخصیص ارز به منظور تأمین نیازهای اساسی کشور مانند واردات مواد غذایی، داروها، مواد اولیه صنایع و سایر کالاهای ضروری استفاده می‌شود و دولت یا بانک مرکزی در این رابطه قوانین و مقررات خاص خود را دارند که شامل شرایط و الزامات تخصیص ارز، نحوه پرداخت و بازپرداخت آن، نحوه استفاده از ارز تخصیص یافته و سایر جزئیات مربوط به فعالیت‌های مالی و اقتصادی است.
همچنین تصمیم‌گیری درباره تخصیص ارز وارداتی نقش مهمی در تعادل تجارت خارجی، نرخ ارز، رشد اقتصاد و حفظ پایداری مالی دارد. بنابراین، تنظیم سیاست‌های صحیح برای تخصیص ارز وارداتی ضرورت دارد تا بهبود در عملکرد اقتصاد کشور حاصل شود.
گروه بازرگانی ملل تجارت یکی از بهترین شرکت های ارائه دهنده خدمات در زمینه صادرات کالا ، واردات کالا ، ترخیص کالا و تمامی امور بازرگانی می باشد، در صورتی که نیاز به مشاوره و خدمات ما دارید می توانید با کارشناسان ما تماس بگیرید.
